Wartość dodana w PPK – dopłaty państwa i pracodawcy

Już od ponad roku trwa wdrażanie Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK). Jak podkreślają eksperci jest to korzystna forma regularnego oszczędzania, gdyż poza wpłatami pracownika oferuje również składki pracodawcy oraz dodatkowe wpłaty ze strony państwa. PPK powstały z myślą o oszczędzaniu aż do emerytury, jednak środki zgromadzone na koncie mogą również zostać wykorzystane wcześniej, w tym przed osiągnięciem 60 r.ż., który został wskazany jako wiek minimalny, aby skorzystać ze wszystkich przewidzianych w PPK benefitów. Po środki można będzie również sięgać w przypadku ciężkiej choroby lub zakupu mieszkania.
Mając na uwadze, że oszczędzanie przez osoby w wieku produkcyjnym ma wpływ na ich późniejsze świadczenia emerytalne, ustawodawca postanowił zachęcić osoby pracujące do gromadzenia prywatnych oszczędności na kontach PPK, na które dodatkowo wpływać będą obowiązkowe wpłaty pracodawców oraz dopłaty ze środków publicznych.
Wpłaty pracodawcy
Podstawowa wpłata na PPK od pracodawcy jest obowiązkowa i wynosi 1,5% wynagrodzenia brutto pracownika, tj. osoby zatrudnionej w rozumieniu ustawy o PPK. Pracodawca może zadeklarować dokonywanie również wpłat dodatkowych, jednak łączna wartość wpłaty podstawowej i dodatkowej nie może przekraczać 4% wynagrodzenia brutto pracownika. Wpłata dodatkowa może być ustalona w różnej wysokości dla poszczególnych grup pracowników. Przykładowo, pracodawca może zróżnicować wysokość wpłat dodatkowych dla swoich pracowników w zależności od ich stażu pracy. Oznacza to, że pracodawca może wykorzystać PPK do kreowania swojej polityki zatrudnienia jako dodatkowy benefit, w postaci zróżnicowanych wysokości wpłat na PPK, i tym samym wpływać na rotację zatrudnienia.
Wpłaty przekazywane przez pracodawcę na konto uczestnika PPK nie są wliczane do wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Tym samym, nie są od nich naliczane składki na ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe, zdrowotne oraz składki na fundusze pozaubezpieczeniowe (Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych). Są one jednak dodatkowym przychodem pracownika, w związku z czym w chwili ich wpłaty na prywatne konto PPK pracownika naliczany jest od nich podatek dochodowy.
Dopłaty Skarbu Państwa
Dodatkowym źródłem wpłat na prywatne konta uczestników PPK są środki publiczne. Na wpłaty te składają się: wpłata powitalna oraz coroczne dopłaty. Wpłata powitalna jest realizowana tylko jeden raz i wynosi 250 zł. Otrzymają ją pracownicy, którzy przez co najmniej 3 pełne miesiące kalendarzowe będą uczestnikami PPK i dokonają w tym czasie wpłat podstawowych (czyli minimum 2% wynagrodzenia brutto) w ciągu co najmniej 3 miesięcy. Wpłata powitalna jest przekazywana 30 dni od zakończenia kwartału.
Natomiast dopłata roczna wynosi 240 zł. Otrzymają ją uczestnicy PPK, których wpłaty na konto PPK w danym roku kalendarzowym (finansowane przez pracownika i pracodawcę) wyniosą co najmniej równowartość 3,5% 6-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w roku, za który dopłata jest należna. Uczestnicy, których wpłaty podstawowe są niższe niż 2% (osoby o dochodach niższych niż 120% minimalnego wynagrodzenia), muszą zgromadzić co najmniej 25% wymaganej kwoty warunkującej dopłatę roczną. Oznacza to, że w 2020 roku kwota wpłat kwalifikująca do dopłaty rocznej wyniesie 546 zł. Dla osób o niższych dochodach, które skorzystają z prawa do obniżenia wpłaty podstawowej do PPK, zgromadzenie na koncie PPK kwoty minimum 136,50 zł pozwoli uzyskać dopłatę 240 złotych.
Dopłata roczna jest ewidencjonowana na rachunku uczestnika PPK, który nabył do niej prawo, nie później niż do dnia 15 kwietnia roku następującego po roku kalendarzowym, za który dopłata przysługuje (nie jest „rozbijana na miesiące”).
Jak są inwestowane wpłaty państwa i pracodawcy?
Za środki, które wpływają na prywatne konta PPK uczestników nabywane są każdorazowo jednostki uczestnictwa funduszy zdefiniowanej daty utworzonych specjalnie na cele PPK. Ich specyfika polega na automatycznej zmianie strategii inwestowania wraz z upływającym czasem, stopniowym obniżaniu ryzyka inwestycyjnego w taki sposób, aby w dacie zdefiniowanej zgromadzone oszczędności zainwestowane były wyłącznie w obligacje. Funduszami zdefiniowanej daty zarządza Instytucja Finansowa, którą w porozumieniu z pracownikami wybrał pracodawca. O przynależności do konkretnego funduszu będzie decydowała data urodzenia uczestnika. Taki mechanizm inwestowania w zasadzie nie wymaga podejmowania żadnych decyzji przez uczestnika PPK. Natomiast w przypadku osób, które zechcą inwestować pieniądze inaczej, możliwe jest swobodne wybieranie funduszu w ramach wszystkich dostępnych funduszy zdefiniowanej daty oferowanych przez instytucję finansową wybraną do prowadzenia PPK.
Zwrot środków z PPK
Środki zgromadzone na koncie PPK są prywatną własnością uczestników i mogą zostać wycofane w dowolnym momencie. Wycofanie środków z PPK przed osiągnięciem przez uczestnika 60 r. ż. jest możliwe ─ to tzw. zwrot. Aby go dokonać, należy złożyć zlecenie zwrotu w instytucji finansowej. W takim przypadku instytucja finansowa dokonuje odpowiedniego rozliczenia środków zgromadzonych na koncie PPK. Po pierwsze, 30% wartości jednostek uczestnictwa nabytych za wpłaty zrealizowane przez pracodawcę odprowadzone zostanie na rachunek osoby realizującej zwrot prowadzony przez ZUS. Informacja o tej kwocie jest ewidencjonowana na koncie uczestnika PPK w ZUS jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne. Kwota ta będzie miała wpływ na wysokość świadczenia wypłacanego w przyszłości przez ZUS. Po drugie, wartości jednostek uczestnictwa nabytych za środki z wpłaty powitalnej i wszystkich dopłat rocznych zostaną zwrócone w całości do puli środków publicznych ─ Funduszu Pracy. Po trzecie, środki przed przelaniem na rachunek bankowy zostaną obniżone o należną kwotę podatku od dochodów kapitałowych, jeżeli w czasie oszczędzania wygenerowany został zysk. Po dokonaniu zwrotu środków zgromadzonych na rachunku PPK nadal możliwe jest dalsze oszczędzanie w PPK. Jednak drugiej wpłaty powitalnej nie będzie.  

Autor: Piotr Dygas, dyrektor departamentu klientów strategicznych Pekao TFI S.A.

Source link